„Twoje życie będzie takie, jakim uczynią je Twoje myśli”.

Marek Aureliusz

RTZ, czyli Racjonalna Terapia Zachowania, jest krótkoterminową metodą terapeutyczną wywodzącą się z nurtu behawioralno-poznawczego. Jej twórcą jest amerykański lekarz psychiatra Maxie C. Maultsby. Metoda ta może być samodzielnie stosowana przez klienta.

RTZ oparta została na założeniach wywodzących się ze szkoły stoików.

Prekursorem szkoły stoickiej był Zenona z Kition, żyjący na przełomie IV i III wieku p.n.e., natomiast propagatorem stoicyzmu był Chryzyp z Soloi.

Stoicy uważali, że najważniejszą wartością w życiu człowieka jest cnota, rozumiana jako stan pełnego zrozumienia działania praw natury i pełnego emocjonalnego i intelektualnego zharmonizowania się z nimi. Wierzyli, że świat przesiąknięty jest pneumą („boskim tchnieniem”), kierującą zdarzeniami i ludzkim losem, której nie da się kontrolować. W związku z tym, jedyne co można było zrobić, to się jej podporządkować i znaleźć w tym podporządkowaniu równowagę. Ten stan utożsamiali z pojęciami dobra i szczęścia. Co ważne, według mnie, uważali oni, że szczęście pochodzi z wnętrza człowieka, a nie z zewnątrz.

Jaki wniosek można wysunąć na podstawie tego syntetycznego opisu, który można wykorzystać do zrozumienia filozofii RTZ? Na pewno taki, że nasze samopoczucie zależy od nas samych. Jak to jest możliwe? Wszystko zależy od tego jak podchodzimy do sytuacji życiowych. Przede wszystkim należy sobie uzmysłowić, że na zewnętrzne czynniki nie mamy wpływu. Mamy natomiast wpływ na ich wewnętrzną interpretację. A więc to, jak zinterpretujemy fakty, będzie miało wpływ na nasze samopoczucie 👍

Na tej właśnie podstawie Maxie C. Maultsby stworzył model ABCD, który jasno pokazuje co się dzieje w nas od momentu zaobserwowania zdarzenia do podjęcia decyzji o naszym zachowaniu:

A – zdarzenie aktywujące (Twoje spostrzeżenia),

B – przekonania (Twoje myśli i przekonania),

C – emocje (Twoje uczucia),

D – zachowanie fizyczne (Twoje działanie).

Praktycznemu zastosowaniu tego modelu służy arkusz RSA (Racjonalna SamoAnaliza).

Jak myślicie, co jest najlepiej i najłatwiej zmienić pracując według modelu ABCD? Nasze przekonania, oczywiście. Poddajecie je testowi „Pięciu pytań zdrowego myślenia”, aby sprawdzić czy Wasze przekonania są oparte na zasadach zdrowego myślenia. A brzmią one następująco:

(1) Czy to przekonanie jest oparte na faktach?

(2) Czy to przekonanie chroni moje życie i zdrowie?

(3) Czy to przekonanie pozwala mi osiągać bliższe i dalsze cele?

(4) Czy to przekonanie pozwala mi rozwiązywać konflikty lub ich unikać?

(5) Czy to przekonanie pozwala mi czuć się tak jak chciałabym się czuć?

Jeżeli na co najmniej 3 pytania odpowiecie „NIE” oznacza to, że ze zdrowym myśleniem się mijacie 😊

Oczywiście należy wiedzieć, że:

• wszystkie zasady są równoważne;
• to co jest zdrowe dla jednego człowieka, niekoniecznie jest zdrowe dla innego;
• to, co było zdrowe dla nas kiedyś, niekoniecznie musi być zdrowe dla nas teraz i na odwrót.

Pamiętajcie, nie chodzi o to, żeby zmienić myślenie negatywne na myślenie pozytywne, tylko na takie, które jest racjonalne, a więc spełniające powyższe zasady zdrowego myślenia.

Literatura:

Ellis A.: Terapia Krótkoterminowa. Lepiej, głębiej, trwalej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne GWP, Gdańsk 2000.

Maultsby M.C.: Racjonalna Terapia Zachowania. Wulkan, Żnin 2013

Poniżej zawarłam wybrane cytaty stoickie.

„Cóż nam przeszkadza powiedzieć, że szczęśliwe życie to dusza wolna, dumna, nieustraszona i niewzruszona, stojąca poza lękiem i pożądaniem, dusza, dla której jedynym dobrem szlachetność, jedynym złem podłość, a reszta bezwartościową masą rzeczy, jakie przychodzą i odchodzą, nie ujmując ani nie dodając niczego szczęśliwemu życiu, nie zwiększając ani pomniejszając najwyższego dobra?”
Seneka

„Jeśli (wyobrażenie) przedstawia rzecz jakąś, która nie jest od nas zależna, z miejsca wypowiadaj swe zdanie: Nic a nic mnie to nie obchodzi”.
Epiktet

„Masz władzę nad swoim umysłem – nie nad wydarzeniami zewnętrznymi. Uświadom sobie to, a znajdziesz siłę”.
Marek Aureliusz

„Zacznij od razu żyć i traktuj każdy dzień jako osobne życie”.
Seneca

„Szczęście twojego życia zależy od jakości twoich myśli”.
Marek Aureliusz

„Prawdziwym szczęściem jest radowanie się teraźniejszością, bez troskliwej zależności od przyszłości, nie bawienie się nadziejami czy lękami, ale spoczywanie w zadowoleniu z tego, co mamy, co jest wystarczające, ponieważ ten, kto tak jest, niczego nie chce. Największe błogosławieństwa ludzkości są w nas i na wyciągnięcie ręki. Mądry człowiek jest zadowolony ze swojego losu, cokolwiek to jest, bez pragnienia tego, czego nie ma”.
Seneca

„Jeśli martwisz się jakąś rzeczą, twoje cierpienie nie wynika z rzeczy samej w sobie, lecz jest skutkiem sposobu, w jaki ją oceniasz. A to możesz w każdej chwili zmienić”.
Marek Aureliusz

„Budząc się rano, pomyśl jaki to wspaniały skarb żyć, oddychać i móc się radować”.
Marek Aureliusz

„Najtrudniej dotrzeć do siebie samego”.
Marek Aureliusz